Patty Manders was tien jaar lang slachtoffer van huiselijk geweld. Nu zet ze zich in als ervaringsdeskundige, ambassadeur, gastdocent, coördinator en coach.

Intiem terreur is een vorm van geweld die lastig te voorkomen, signaleren en te stoppen is. Dit allemaal door patronen van controle en dwang en de graduele opbouw van geweld. We spraken Patty Manders, ervaringsdeskundige op het gebied van intiem terreur en eergerelateerd geweld en oprichter van Manders Coaching. Patty Manders was tien jaar lang slachtoffer van huiselijk geweld. Nu zet ze zich in als ervaringsdeskundige, ambassadeur, gastdocent, coördinator en coach. We hebben Patty gevraagd om vanuit haar eigen ervaring (met de Arabische cultuur) tips te geven aan slachtoffers en professionals.

Tips aan slachtoffers:

• Bewustzijn over de cultuur: Wanneer je een nieuwe relatie aangaat met iemand van een andere cultuur, creëer dan voor jezelf bewustwording over de invloed van de cultuur. Verdiep jezelf in normen en tradities. Daar kan zelfs meisjesbesnijdenis in Arabische culturen onder vallen of trouwen in de moskee. Als vrouw zijnde kan het helpen om niet alleen hierover met je partner te spreken, maar ook met andere vrouwen binnen de cultuur. Gezien de onbekendheid met de cultuur, taal, wet- en regelgeving van een ander land, raadt Patty ook aan om niet zomaar naar een ander land af te reizen.
• Wanneer je er aan denkt om te vertrekken bij je partner: Probeer afstand te nemen. Dit hangt natuurlijk af van de situatie, bijvoorbeeld door de aanwezigheid van kinderen. Wellicht is het een optie om een paar weken naar je eigen familie te gaan. Maak hier dan afspraken over met je partner zodat het niet voor escalatie zorgt en geef hier een algemene reden voor. Bedenk van te voren een plan. Het kan helpen om dit plan door te spreken met een huisarts of hulpverlener. Eer speelt hier een aanzienlijke rol in sommige culturen, zowel het vertrek van iemands partner als de kinderen zorgt voor een aantasting van eer. Getrouwd zijn versterkt de invloed van eer.
• Na vertrek: Schakel een psycholoog, coach of vertrouwenspersoon in waarbij je kan ventileren. Wellicht moet je nog in gesprek met je ex-partner, dan kan deze persoon helpen om gesprekken vooraf door te spreken en een deel van de spanning eraf te halen.

Tips aan professionals:

• Signalering
  o Let op discrepanties: komt wat er gezegd wordt overeen met wat er wordt gedaan? Bijvoorbeeld het niet nakomen van afspraken als er eerder wel toegezegd is. Dit moet je als professional niet gedogen want als de pleger merkt dat hij/zij hiermee weg kan komen, dan wordt hier des te meer gebruik van gemaakt.
  o Krijg een beeld van hoe iemand “normaal” is: Vraag door en/of vraag of je ook iemand anders mag spreken, bijv. een kennis of andere hulpverlener. In een gesprek kan een partner heel stil zijn, is dit altijd zo of enkel in deze situatie?
• In gesprek met het slachtoffer
  o Vraag aan het slachtoffer hoe de familie in elkaar zit, wat is er al eerder in de familie gebeurd? Vraag hierbij door! De pleger zal dit niet zeggen, dus stel deze vragen expliciet aan het slachtoffer.
  o Denk mee met een plan om te vertrekken. Denk alles goed door, bespreek alles, doorloop meerdere scenario’s & spreek angsten door.
• In gesprek met de partners
  o Steun bij dit proces zorgt ervoor dat de gesprekken die plaatsvinden tussen partijen nuttiger zijn en er meer bereikt wordt. Neem hier de tijd voor.
  o Denk mee hoe de afspraken goed kunnen verlopen. Dit betreft onder andere hoe partners arriveren en vertrekken zodat ze elkaar niet buiten de deur treffen en dit tot escalatie zorgt. Doe dit zowel met de pleger als met het slachtoffer. Wees je er bewust van dat zo’n gesprek heel stressvol is voor beide partijen. Zo kan de stress al een week voor het gesprek oplopen en doorzetten tot een week erna. Houd hiermee rekening met de frequentie van gesprekken zodat men kan bijkomen.
• Benadering richting partners
  o Doe niet aan waarheidsbevinding en ga laagdrempelig het gesprek aan
  o Laat partners zich gehoord en gezien voelen
  o Doe wat je zegt

Patty benadrukt: Onderschat niet de rol van eer in bepaalde culturen! De familie lijkt misschien ver weg, maar ze kunnen gemakkelijk de volgende dag op de stoep staan door een vliegtuig te nemen of in de auto te stappen.